مقایسه درصد و اجزای اسانس برگ و گل تازه نعنا دشتی (Mentha spicata L.) کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر در زمان های مختلف برداشت

نعنا دشتی (Mentha spicata L.) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می باشد که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. در این تحقیق تغییرات درصد و اجزای اسانس نعنادشتی کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر طی پنج ماه از سال 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی گردید. نمونه های برگ تازه در اواسط ماه های اردیبهشت، تیر، مرداد، شهریور و مهر و نمونه های گل تازه در اواسط ماه های تیر، مرداد و شهریور برداشت شدند. نمونه ها به وسیله کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند و اجزای اسانس با دستگاه GC و GC-MS آنالیز شدند. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معنی داری بر درصد اسانس برگ و گل تازه در هر دو منطقه داشت. بیشترین درصد اسانس برگ (74/0%) و گل تازه (84/2%) در منطقه حمیدیه به ترتیب در ماه های تیر و مرداد و در منطقه شوشتر در ماه مرداد (به ترتیب 98/0% و 07/2%) ثبت گردید. کمترین درصد اسانس برگ تازه در هر دو منطقه در اردیبهشت (26/0 و 42/0% به ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) و گل تازه در تیر (52/1 و 64/1% به ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) مشاهده شد. بیشترین (60/69%) و کمترین (92/51%) مقدار کاروون برگ تازه حمیدیه به ترتیب در ماه های مهر و اردیبهشت و بیشترین (80/63%) و کمترین (33/53%) مقدار کاروون گل تازه به ترتیب در ماه های شهریور و مرداد ثبت گردید. در نمونه های شوشتر، حداکثر مقدار کاروون برگ (03/64%) و گل تازه (95/58%) به ترتیب در ماه های تیر و مرداد و حداقل مقدار آن در شهریور (34/60 و 26/54% به ترتیب در برگ و گل) به دست آمد. بیشترین مقدار لیمونن برگ (30/23%) و گل تازه (87/30%) حمیدیه به ترتیب در ماه های تیر و مرداد و بیشترین مقدار در برگ (99/20%) و گل (52/28%) شوشتر به ترتیب در ماه های مرداد و شهریور مشاهده شدند.