نقش برداشت های نخبگان در تنش میان ایران و عربستان سعودی

تنش در روابط ایران و عربستان به اوج خود رسیده است. گروهی از صاحب نظران دلیل اصلی این منازعه را عوامل ایدئولوژیک و گروهی دیگر عوامل ژئوپلتیک می پندارند. دیدگاه ترکیبی دیگری نیز وجود دارد که هر دو عامل را در کنار هم، دلیل تشدید منازعه در روابط دو کشور می داند. موضوعی که توجه چندانی در پژوهش ها به آن نشده، عامل برداشت ها و نظام ادراکی نخبگان در روابط دو کشور و نقش آن در تشدید تنش هاست. نوآوری این پژوهش، پرداختن به نقش برداشت ها در روابط دو کشور بوده و دنبال پاسخ دادن به این سوال بود که برداشت های نخبگان ایرانی در روابط بین ایران و عربستان چه تاثیری گذاشته اند؟ در این راستا، از مدل های نظری نظریه پردازانی هم چون رابرت جرویس، جک لوی و آرتور استاین استفاده شد. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بود. از این روش برای بررسی دیدگاه های نخبگان سیاسی و نظامی ایران نسبت به طرف مقابل و برداشت ها و سوءبرداشت های احتمالی آنها بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان دادند که برداشت های نخبگان سیاسی و نظامی ایران در روابط میان ایران و عربستان در چند حوزه تاثیرگذار و قابل توجه بوده و به تشدید تنش ها کمک کرده اند: 1) برداشت ها از توانمندی های خود و دشمن، شامل: اغراق در برآورد توانمندی نظامی خود و ناچیز شمردن توانمندی نظامی دشمن؛ 2) برداشت ها از برداشت های دشمن: اغراق در دشمنی دشمن؛ و 3) برداشت از نیت ها و رفتارهای احتمالی کشورهای ثالث. در ادامه مقاله، ضمن بررسی این موارد، به شرایط کاهش آثار این برداشت ها و افزایش احتمال بهبود روابط دو کشور پرداخته شده است .