اثر کنتور فارو و پیتینگ در افزایش پوشش گیاهی مراتع (مطالعه موردی: منطقه بلبل استان یزد)

یکی از سازه های مهم برای بهره‏برداری بهینه از آب و خاک در مناطق خشک و نیمه‏خشک سازه ذخیره نزولات آسمانی است. اجرای پروژه های ذخیره نزولات آسمانی مانند ایجاد کنتور فارو و پیتینگ در عرصه هایی که پوشش گیاهی مراتع به حدی کاهش یافته است که هیچ گونه تاثیری در جلوگیری از رواناب سطحی ندارد؛ ولی پایه های گیاهی مناسب و خوش خوراک در عرصه وجود دارد و یا کوبیدگی سطح خاک بر اثر تردد بیش از حد دام موجب نفوذناپذیری آب به درون خاک شده است، برای مهار رواناب و سیلاب‏های حاصل از نزولات آسمانی با هدف ذخیره‏سازی آب باران و افزایش پوشش گیاهی، انجام می‏شود. این تحقیق در مراتع بلبل استان یزد با میزان بارندگی حدود 130 میلی متر در سطحی معادل دو هکتار در سال 1383 اجرا شد. پس از اجرای طرح و ایجاد سازه های مکانیکی کنتور فارو و پیتینگ، در سال هفتم (1391) میزان درصد پوشش گیاهی و تراکم گونه های مطالعه شده در چهار سایت منطقه اجرای طرح و منطقه شاهد اندازه‏گیری شد. اندازه‏گیری ها در مناطق بررسی شده طی 12 ترانسکت و 120 پلات انجام شد. نتایج میزان درصد پوشش‏گیاهی و تراکم در تیمارهای کنتور فارو و پیتینگ و شاهد اختلاف معنا‏داری را در سطح 1 درصد نشان دادند. میزان درصد پوشش گیاهی در سازه مکانیکی کنتور فارو و پیتینگ نسبت به شاهد به ترتیب 4/2 و 1/3 برابر و همچنین میزان تراکم پوشش گیاهی در آنها به‏ترتیب 5/1 و 2/2 برابر افزایش داشته است. بنابراین، در منطقه مطالعه شده عملکرد سازه پیتینگ نسبت به کنتور فارو در افزایش پوشش گیاهی بیشتر بود.