مفهوم مضمون و آسیب شناسی نقد مضمونی

نقد مضمونی که زادگاه آن فرانسه می باشد حوزه ای از نقد به حساب می آید که حتی قبل از نقد ساختارگرایی، یعنی در دهه چهل میلادی در مقابل نقد سنتی قد علم کرد و لذا توجه بسیاری از جوانان که مخالف نگاه سنتی تاریخ نگری و اثبات گرایی در ادبیات بودند را به خود جلب نمود. در نقد مضمونی واژه مضمون دارای ویژگی هایی می باشد که آن را از برداشت سنتی از مضمون جدا می کند. این مقاله ضمن مطرح کردن خاستگاه های فلسفی و ادبی این نقد که تاثیر به سزائی بر برداشت خاص آن از مضمون داشته است، مولفه های معنایی این واژه را برمی شمرد تا در نهایت بتواند برداشت جدید از واژه مضمون که توسط این نقد مطرح می شود را در تضاد با برداشت سنتی از این واژه قرار دهد. در پژوهش های متفاوتی که در دانشگاه ها انجام می شود، از جمله پایان نامه ها و رساله های تحصیلی، هر چند ادعای پژوهش در حوزه نقد مضمونی را دارند اما غالبا برداشت آن ها از مضمون برداشت سنتی بوده و از این روی راه از همان آغاز به بیراه کشیده می شود. این مقاله به نوعی بر اساس موارد ذکر شده به آسیب شناسی این حوزه در نقد می پردازد تا از این طریق با تمایز گذاشتن بین برداشت جدید و سنتی از مضمون، بر ارزش های ویژه نقد مضمونی تاکید نماید.