کاربرد همزمان ترکیبات PAH و آلکان های نرمال در تعیین منشا و سمیت هیدروکربن ها در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAH) و آلکان های نرمال، گروه بزرگی از آلاینده های پایدار محیطی را تشکیل می دهند. در این مطالعه به منظور بررسی پراکنش و منشاء ترکیبات PAH و آلکان های نرمال در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر و مقایسه آن ها با استاندارهای موجود، تعداد 18 نمونه رسوب سطحی از 2 نیم خط عمود بر ساحل استان گیلان (سنگاچین و هشت پر، از اعماق 10، 20 و 50متری) جمع آوری شد و نمونه ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی با طیف سنج جرمی مورد آنالیز قرار گرفتند. منشاء آلکان های نرمال بر اساس شاخص های (95/0-76/0)CPI ، (56/6-3/3) U/R، (42/0-21/0) pr/ph انجام گرفت. همچنین تعیین منشاء ترکیبات PAH به روش نسبت های تشخیصی (37/13-93/1) LMW/HMW، (7/16-44/11) Phenanthrene/Anthracene، (33/10-69/4) Chrysene/Benzo(a)anthracene، (69/0-53/0)Fluoranthene/Pyrene و (08/0-05/0) MP/P انجام گرفت که بر اساس این نسبت ها وجود منشاء غالب پتروژنیک برای هیدروکربن ها در منطقه ثابت شد. غلظت کلی 30 ترکیب PAH و آلکان های نرمال در رسوبات به ترتیب 95/626 تا 53/3842 نانوگرم بر گرم و 8/823 تا 5/3899 میکروگرم بر گرم به دست آمد. بر اساس استانداردهای آمریکا سطوح ترکیبات نفتالین، آسنفتیلن، آسنفتن و فلورن بالاتر از غلظت استاندارد ERLs در ایستگاه های عمق 50 متری هشت پر و سنگاچین بود، درحالی که بر اساس استانداردهای کانادا، سطوح این ترکیبات در تمام ایستگاه های بالاتر از استاندارد ISQGs بود. نکته حائز اهمیت غلظت بالای ترکیب نفتالین به عنوان سمی ترین ترکیب PAH در تمام ایستگاه ها بود که نیاز به توجه بیشتر به این ترکیب را برای اتخاذ روش های صحیح مدیریتی می طلبد.