نقد داستان «پادشاه و کنیزک» مثنوی بر اساس نظریه روانکاوی فروید

یکی از شاخه های نقد ادبی، نقد روان شناختی و مهم ترین زیرمجموعه نقد روان شناختی، نقد روان کاوانه است. در روان شناسی و روان کاوی، برخلاف علم بلاغت، وجه زیبایی شناختی ادبیات چندان اهمیتی ندارد. آن چه مهم است معنای نهفته در متن است که از ناخودآگاه یا ضمیر ناهشیار شاعر یا نویسنده سرچشمه می گیرد و روان کاو می کوشد آن را با استفاده از ابزارها و مفاهیم نظری روان شناسی کشف کند. بنابراین، نقد روان کاوانه ابزاری برای تفسیر متن است و تفسیر خود یکی از بخش های مهم نقد ادبی محسوب می شود. در سال های اخیر رساله ها و مقاله های فراوانی با دعوی نقد روان کاوانه نوشته شده است که اغلب آن ها متاسفانه نه چارچوب نظری درستی دارند و نه تفسیرهای آن ها از متون ادبی، معقول و متناسب با نظریه های روان کاوی است. در این مقاله، نویسنده کوشیده است ضمن تحلیل داستان پادشاه و کنیزک مثنوی بر اساس نظریه روان کاوی فروید، نمونه ای معتدل از نقد روان شناختی به دست دهد.