تحلیلی بر عوامل تاثیر گذار در مناسبات صفویان و اشراف حجاز

همزمان با حکومت صفویه(حک:907_1148ق.)در ایران، در حرمین شریفین، اشراف (سادات حسنی و حسینی) از سده های پیش امارت داشتند. روابط صفویه با این دو کانون معنوی و امارت اشراف حاکم بر آنها، هم به دلایل مذهبی و هم استقلال نسبی اشراف و نیز به دلیل مساله حج، اجتناب ناپذیر بود. به رغم وجود زمینه ها برای توسعه مناسبات از جمله همسویی مذهبی برخی از خاندان اشراف با صفویه و نیز تلاش صفویان برای توسعه مناسبات، روابط میان آنان چندان گسترده نبود که می توان آن را متاثر از تحولات سیاسی نظامی، تنش و رقابت میان عثمانی و صفویان و سیادت عثمانی بر حرمین دانست. در این جستار مناسبات صفویه با اشراف حاکم بر حجاز و عوامل تاثیر گذار در این عرصه مورد بررسی قرار می گیرد. فرضیه تحقیق حاضر این است که وابستگی اقتصادی اشراف حجاز به دولت عثمانی و قدرتمندی این دولت در مقایسه با صفویه که می توانست به حفظ موجودیت سیاسی و تداوم امارت اشراف بینجامد، سیاست آنان را همسو با عثمانی ساخته بود. هدف این تحقیق که به صورت کتابخانه ای انجام شده، شناسایی عوامل موثر بر روابط سیاسی صفویان با اشراف حاکم بر حجاز و سیر مناسبات آنان با یکدیگر است. ازدیدگاه این مقاله مهمترین عامل خارجی موثر بر روابط آنان، عثمانی بود که ادعای خلافت نیز داشت و مهمترین عامل داخلی برای اشراف، تامین نیازمندی های مادی و بهره مندی از حمایت های دولتهای قدرتمند بود.