ترس در جامعه معاصر

ولادیمیر شلاپنتوخ، نویسنده روس تبار در کتاب نظم اجتماعی در جامعه معاصر (عنوان انگلیسی: ترس در جامعه معاصر) عاملی متفاوت با دیدگاه ها و نظریه های رایج را در برقراری و حاکمیت نظم اجتماعی مطرح می کند. وی ترس اجتماعی را در برابر ارزش های درونی شده به عنوان اساس نظم در جامعه انسانی می داند و با نقد و بررسی رویکردهای هابز، لاک و پارسونز در زمینه نظم اجتماعی، بر این باور است که جای ترس و نقش آن در ادبیات جامعه شناسی خالی و به تعبیری مغفول مانده است. شلاپنتوخ با اتکا به نظرات سه اندیشمند فوق، منشاء هنجارهای اجتماعی که نظم را در جامعه برقرار می سازند، با دو مفهوم فرهنگ از بالا و فرهنگ از پایین از هم تفکیک می کند و آن را مبنای نظریه سازی خود قرار می دهد. وی معتقد است که دیدگاه های لاک و پارسونز که متاثر از علوم اجتماعی امریکا هستند، نقش ترس از محرومیت و نقش دولت و مقررات را به عنوان مبنای نظم اجتماعی نادیده می گیرند. نویسنده که به منظور شناخت گرایش های جهانی، همچنین تبیین تمایزها در نقش ترس در جوامع مختلف، از رویکرد مقایسه ای بهره می جوید، در این کتاب موضوعاتی از جمله: بزرگنمایی نقش ارزش های درونی شده در حفظ نظم، خلط ارزش ها با مقررات، اهمیت نقش ارزش های مشترک در جامعه، نادیده گرفتن خصلت تخریبی برخی ارزش ها، تغییر و ثبات ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و نیز موضوع افزایش نقش کنترل غیررسمی و کاهش نقش راهبری کنترل رسمی به ویژه نقش مثبت دولت در حفظ نظم را با روشی پژوهشگرانه و آکادمیک بررسی می کند. تجربه زیسته مولف در دو نظام سیاسی- اجتماعی کمونیستی و کاپیتالیستی به همراه نگاهی نکته سنج و ژرف اندیش و تسلط بر ادبیات جامعه شناسی، سبب شده تا با اثری جذاب، چالش برانگیز و آموزنده مواجه باشیم.