تغییر در قابلیت استفاده و اجزاء مس در ریزوسفر آفتابگردان در خاک آلوده تیمارشده با کلات کننده ها

ویژگی های زیستی و شیمیایی محیط ریزوسفر از جمله فراهمی و اجزاء شیمیایی فلزات در آن با توده خاک متفاوت است. این پژوهش به منظور بررسی تغییر در قابلیت استفاده و اجزاء مس در ریزوسفر آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در یک خاک شنی آلوده به مس تیمار شده با کلات-کننده ها (EDTA، اسید سیتریک و عصاره کود مرغی) در شرایط گلخانه ای انجام شد.EDTA و اسید سیتریک در سطوح غلظتی صفر، 5/0 و 1 میلی-مول بر کیلوگرم خاک و عصاره کود مرغی در سطوح غلظتی صفر، 5/0 و 1 گرم بر کیلوگرم خاک استفاده شدند. تعداد سه بذر آفتابگردان در هر ریزوباکس کاشته شد. بعد از 10 هفته گیاهان برداشت شدند و خاک های ریزوسفری و توده جدا شدند. مس قابل استفاده با استفاده از 7 روش عصاره گیری شیمیایی و جزءبندی مس در خاک های ریزوسفری و توده اندازه گیری شد. ویژگی های خاک ریزوسفری با خاک توده متفاوت بود. مقدار مس عصاره گیری شده به روش های مختلف در خاک های ریزوسفری کمتر از خاک های توده بود. دامنه تغییرات مس عصاره گیری شده با عصاره گیرها از 023/0 تا 83/1 میلی گرم بر کیلوگرم بود. در خاک های ریزوسفری و توده تیمارشده با کلات کننده ها، بیشترین مقادیر مس به ترتیب در اجزاء باقیمانده، پیوند شده با ماده آلی، پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز، پیوند شده با کربنات ها و تبادلی بود. میانگین اجزاء مس پیوند شده با کربنات ها، پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز و جزء باقیمانده در شرایط ریزوسفری بیشتر از توده خاک بود. میانگین جزء پیوند شده با ماده آلی در شرایط ریزوسفری کمتر از توده خاک بود. دامنه تغییرات اجزاء مس از 81/2 تا 95/12 میلی گرم بر کیلوگرم بود.