مقایسه درون مایه رستگاری موجود در داستان زندگی الکلی های موفق و ناموفق در ترک الکل

هدف این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که آیا وجود درون مایه رستگاری در داستان های زندگی (این که فرد تجربه های ناخوشایند زندگی خود را باعث وبانی تحولات مثبت در شخصیت خود بداند) در الکلی های موفق و ناموفق در ترک الکل متفاوت هست یا خیر. جامعه آماری این پژوهش، همه الکلی های شهر مشهد در سال 92 (حدود سه هزار نفر) بود و 127 نفر با روش نمونه گیری در دسترس گزینش شدند. ابزار اصلی پژوهش، داستان زندگی آزمودنی ها بود. متغیرهای کنترل نیز با نسخه بازبینی شده آزمون نگاه به زندگی (اسکایر، کارور و بریجز، 1994)، خرده مقیاس احساسات افسرده از مقیاس افسردگی مرکز پژوهش های همه گیر شناختی (ردلاف، 1977)، آزمون زمان بندی هیجان های مثبت و منفی (واتسن، کلارک و تلیجن، 1988)، زیرمقیاس اضطراب را از پرسشنامه کوتاه نشانه ها (دیراگتیس، 1975)، زیرمقیاس های توانایی و کوشش از مقیاس علیت چند بعدی-چند اسنادی (لفکورت، وان بیایر، ویر و کاکس، 1979)، مقیاس وابستگی به الکل (اسکینر و آلن، 1992)، مقیاس شرکت در الکلی های گمنام (تونیگن، کانرس و میلر، 1996)، مقیاس پنج ماده ای سلامت عمومی از نسخه کوتاه زمینه یابی سلامت (ویر و شربورن، 1992)، اندازه گیری شدند. با روش علی-مقایسه ای، زندگی- داستان الکلی هایی که 4 سال و بیشتر، از الکل پرهیز کرده اند (در ترک الکل موفق بودند) با زندگی- داستان الکلی هایی که 6 ماه یا کمتر، از الکل پرهیز کرده بودند (در ترک الکل ناموفق بودند) مقایسه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های 2c، rpb و F استفاده شد. نتیجه نشان داد که الکلی های موفق در ترک الکل به گونه ای معنادار بیشتر از الکلی های ناموفق در ترک الکل به این نکته اشاره کرده بودند که تجربه تلخ آخرین بار مصرف الکل باعث رستگاری آنها (تحولات مثبت در شخصیت آنها) شده است (001/0>p). این تفاوت حتی پس از کنترل آماری متغیرهای نامربوط (صفات شخصیت، شدت وابستگی به الکل، میزان شرکت در برنامه ترک، سلامت جسمی و روانی و سایر درون مایه های داستان زندگی) همچنان معنادار باقی ماند (04/0=p). این پژوهش، برای اولین بار در ایران ثابت کرد که ادراک رویدادهای ناخوشایند زندگی به عنوان عواملی که به تغییرات مثبت در فرد کمک کرده اند، می تواند به ترک اعتیاد کمک کند.