تنوع ژنتیکی و روابط بین برخی صفات زراعی ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی انتهای فصل

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و شناسایی روابط بین عملکرد با برخی صفات مورفولوژیکی در ژنوتیپ های نخود در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 بر روی 28 ژنوتیپ نخود به همراه دو رقم شاهد جم و کوروش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تهران اجرا شد. با توجه به نتایج حاصل از همبستگی های فنوتیپی، تجزیه رگرسیون و علیت، صفات وزن غلاف کامل در بوته، وزن100 دانه و تعداد دانه در بوته از جمله صفات تاثیرگذار بر بهبود عملکرد دانه بودند که صفت وزن غلاف کامل در بوته به عنوان صفت مرتبط با عملکرد دانه معرفی شد. بر اساس تجزیه به عامل ها تحت شرایط بدون تنش و تنش به ترتیب سه و چهار عامل انتخاب شدند که در مجموع 39/69 و 66/89 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند. در هر دو شرایط عامل های اول و دوم که شامل صفات وزن 100 دانه، تعداد دانه درغلاف، عملکرد دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن غلاف کامل در بوته، طول و عرض غلاف و روز تا گلدهی و غلاف دهی بودند، بیشترین درصد تغییرات داده ها را توجیه کردند. بر اساس پراکنش ژنوتیپ ها در نمودار بای پلات در شرایط بدون تنش ژنوتیپ های 29، 22، 474، 239، 370 و شاهد جم (998)، و در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ های 508، 236 به همراه شاهد جم (998) و کورش(999) که از نظر عامل های اول و دوم مثبت و بالاتر بودند، به عنوان ژنوتیپ های برتر انتخاب شدند. با توجه به نتایج تجزیه خوشه ایدر شرایط بدون تنش و تنش ژنوتیپ های مورد بررسی به ترتیب در سه و چهار گروه قرار گرفتند.