اثر تاریخ کاشت و رقم بر تراکم و خسارت کرم های پیله خوار نخود Helicoverpa spp. (Lepidoptera: Noctuidae) در شرایط دیم

نخود در استان ایلام بعد از غلات بیشترین سطح زیرکشت را دارا بوده و از نظر درآمد زارعین و اجرای تناوب زراعی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. کشت این محصول در استان با دو تاریخ کاشت پاییزه (انتظاری) و بهاره (عرف محل) انجام می گیرد و در کشت پاییزه با وجود خسارت بیشتر عوامل زیان آور، عملکرد بیشتری تولید می گردد. آفت اصلی این زراعت، گونه Helicoverpa viriplaca است که با تغذیه از برگ و دانه های نخود باعث بروز خسارت می گردد. لذا به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم بر میزان تراکم و خسارت آفت، این بررسی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل شش تیمار در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شیروان چرداول استان ایلام به مدت دو سال اجرا گردید. تیمارهای اصلی شامل دو تاریخ کاشت پاییزه و بهاره بود. کشت پاییزه دراواسط آبان ماه و کشت بهاره در اواسط اسفند ماه انجام گرفت. تیمارهای فرعی شامل سه رقم نخود هاشم، آرمان و آزاد (فیلیپ 9393) درنظرگرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در کشت پاییزه تراکم لارو در بوته، تعداد دانه تولیدی در بوته و عملکرد به ترتیب 16/0 لارو، 8/11 دانه و 436 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با کشت بهاره با 04/0 لارو، 7/7 دانه و 288 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین ارقام آرمان و آزاد با عملکرد 465 و 400 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم هاشم با 233 کیلوگرم در هکتار عملکرد بیشتری داشتند.