بررسی تحولات ساختار بازار جهانی پسته با تاکید بر نقش ایران

چکیده:
سابقه و هدف
بررسی ساختار بازار جهانی و شناسایی مزیت های نسبی یکی از اقدام های مهم برای توسعه صادرات و سرمایه گذاری در تولید محصولات و فرآورده های صادراتی است. در این پژوهش ساختار بازار جهانی پسته و روند تحولات آن با تاکید بر نقش ایران در سال های اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور شاخص های معرف ساختار بازار جهانی بر پایه ادبیات موضوع شناسایی و محاسبه شده اند.
مواد و
روش
ساختار بازار جهانی صادات پسته با تعیین درجه تمرکز صادرکنندگان و واردکنندگان بر پایه شاخص های درجه تمرکز بازار(مانند معکوس شمار بنگاه های فعال در بازار صادرات و واردات پسته، نسبت تمرکز n بنگاه صادراتی و وارداتی پسته، شاخص هرفیندال-هیرشمن و شاخص هانا-کی) و ساختار جهانی واردات آن با تعیین درجه تمرکز واردکنندگان آن بررسی شده است. تغییرات این شاخص ها در طول زمان به عنوان معیاری از تحولات ساختار بازار جهانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نقشی که ایران در این تحولات می تواند و باید بر عهده بگیرد تعیین شده است.
نتایج و بحث: ایران برای سال های متمادی (پیش از سال 2008) با در اختیار داشتن بیش از نیمی صادرات جهانی پسته، مقام نخست را در سطح جهانی دارا بوده لکن این سهم در فاصله زمانی (2013- 2008) با روند کاهشی همراه شده است به طوری که از 37 درصد در سال 2008 به 17 درصد در سال 2013 کاهش یافته است. این روند کاهشی نشان دهنده جایگزین شدن کشورهای رقیب صادرکننده به ویژه آمریکا به جای ایران در بازارهای جهانی است. نتایج بررسی، نشان داد انحصار شدید در ساختار بازار پسته و از نوع بنگاه مسلط برای چهار بنگاه برتر شامل ایران، آمریکا، چین و ترکیه در دوره مورد بررسی وجود دارد. شاخص مزیت نسبی در رابطه با ایران نسبت به دیگر رقیبان بسیار بالاست، اما روند تغییرات آن در طی دوره مورد بررسی کاهشی است که نشان از نبود راهبرد (استراتژی) مشخص صادراتی است.
نتیجه گیری
مشکلات و بازدارنده های داخلی و خارجی مقابل صادرات پسته ایران، به همراه فرصت طلبی کشورهایی چون آمریکا و ترکیه که با برنامه های مدون بلند مدت افزایش سهم خود را در بازارهای جهانی پسته دنبال می کنند باعث شده که در سال های اخیر صادرات پسته ایران دچار نوسان های شدید شود. لذا در دستور کار قرارگرفتن برنامه های درازمدت حساب شده در زمینه توسعه صادرات و سیاست های فعال و انعطاف پذیرتجاری، می تواند به بهره گیری بهتر و بیشتر از مزیت های نسبی کشور در بخش کشاورزی منتهی شود. اعمال سیاست های کنترل و تثبیت نرخ ارز را می توان یکی از عامل های موثر بر ثبات صادرات این محصول و در نتیجه مزیت نسبی صادراتی دانست. اطلاعات شفاف درباره روند آینده نرخ ارز نقش موثری در حفظ موقعیت ایران در بازارهای جهانی خواهد داشت.
زبان:
فارسی
در صفحه:
186
لینک کوتاه:
magiran.com/p1733956 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!