معمای مسائل دینامیکی: ارائه چارچوبی برای فرایند تعریف مسئله

تعریف مساله حیاتی ترین و مهم ترین گام رویکرد پویایی های سیستمی است که پایه و اساس سایر گام های مدل سازی دینامیکی و یکی از شروط اصلی اثربخشی مدل سازی و موفقیت آن است. با این وجود ادبیات کمی درباره فرایند تعریف مساله، ویژگی ها و شاخص های یک مساله دینامیکی وجود دارد. این مقاله با هدف تبیین فرایند تعریف مساله به صورت سیستماتیک و ساختارمند با استخراج شاخص ها و عوامل تعیین کننده یک مساله دینامیکی به ایجاد چارچوب مساله دینامیکی پرداخته است. برای این منظور ابتدا از طریق مرور سیستماتیک ادبیات موضوع به استخراج شاخص ها و عوامل تعریف و تعیین کننده مسائل دینامیکی پرداختیم. در این مرحله تمام مقالات پذیرفته شده در دو دور اولیه کنفرانس تحقیقاتی پویایی های سیستمی در سال 1976 و 1981 و 33 دور کنفرانس پویایی های سیستمی از سال 1983-2015 و همچنین مقالات مجله سیستم داینامیک ریویو (SDR) و پایگاه های علمی الزویر، وایلی، اسپرینگر و امرالد مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت چارچوبی با 6 گروه شاخص شامل ساختار مساله، ذی نفعان مساله، مرز مساله، پیچیدگی مساله، پویایی مساله و ماهیت مساله طراحی شد که روی هم رفته دربرگیرنده 24 شاخص است. ارائه چهارچوب جامع در تشخیص مساله پویا و مناسب برای رویکرد پویایی های سیستمی یافته اصلی این تحقیق محسوب می شود.