استفاده از روش های ژئوالکتریک در بررسی وضعیت نشت آب از محدوده سد رسوب گیر معدن مس میدوک

با توجه به اثرات سوء زیست محیطی سدهای باطله و ناپایداری مکانیکی آن ها به دلیل فرسایش داخلی ناشی از نشت های احتمالی، دید بانی عملکرد این سدها بسیار ضروری است و عاملی برای مدیریت بهتر فعالیت های معدنی به حساب می آید. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت نشت آب از سد رسوب گیر معدن مس میدوک و شناسایی عامل نشت، از روش های ژئوفیزیکی توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و پتانسیل خودزا استفاده شده است. برداشت توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی بر روی 3 پروفیل 200 متری با فاصله الکترودی 10 متر و 1 پروفیل 400 متری با فاصله الکترودی 20 متر و برداشت پتانسیل خودزا با اندازه گیری 208 نقطه بر روی 7 پروفیل با فاصله الکترودی 10 متر، در پایین دست سد رسوب گیر انجام گرفت. لازم به ذکر است به علت ساختار سنگی سد و پوشش تاج آن با مصالح سنگی درشت دانه، برداشت های ژئوفیزیکی بر روی تاج امکان پذیر نبود. نتایج برداشت توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی در پایین دست سد رسوب گیر، دو زون رسانا، یکی در یال شرقی و دیگری در یال اصلی سد رسوب گیر را نشان می دهد که بیانگر خردشدگی بستر سد در این محل هاست. در یال شرقی در حال حاضر، نشت از روی بستر سد قابل مشاهده است. پیش بینی می شود با افزایش سطح آب و رسوبات در پشت سد، نشت از بستر یال اصلی نیز اتفاق بیفتد. نتایج نشان می دهد عوامل زمین شناسی و وجود زون خرد شده در بستر سد، عامل اصلی نشت است. همچنین در نتایج برداشت پتانسیل خودزا، وجود آنومالی مثبت پتانسیل خودزا در پایین دست سد، دو مسیر نشت زیر سطحی را نشان می دهد که تاییدی بر نتایج توموگرافی است. انطباق نتایج حاصل از دو روش، نشان دهنده وجود نشت از بستر سد در یال شرقی و اصلی آن است. با افزایش سطح آب و رسوبات در پشت سد، امکان افزایش دبی نشت از زون های مشاهده شده و ایجاد مسیرهای جدید وجود دارد. این موضوع علاوه بر کاهش مقدار آب برگشتی به کارخانه فرآوری، مخاطرات زیست محیطی نیز در پی خواهد داشت.