سروش استانبول: پیش درآمدی بر روزنامه نگاری ملی گرایانه و تجددخواه

یکی از دستاوردهای انقلاب مشروطه پویایی حیات روزنامه نگاری مستقل و انتقادی در ایران بود. از نمایندگان برجسته این شیوه روزنامه نگاری علی اکبر دهخدا بود که مقالات وی در روزنامه صور اسرافیل فصل جدیدی در حیات روزنامه نگاری ایران گشود. فعالیت دهخدا در استبداد صغیر با انتشار صور اسرافیل سوئیس و سروش استانبول ادامه یافت. بررسی مقالات سروش می تواند به روشن شدن ابعادی از یک مقطع مهم و پرتلاطم تاریخ ایران کمک کند. مبنای این پژوهش بررسی و تحلیل محتوای سروش استانبول در چند محور است. نتیجه این بررسی حاکی از آن است که سروش را می توان پیشگام طرح موضوعاتی دانست که عمدتا با مسئله استقلال و تمامیت ارضی ایران پیوند داشت و زمینه ساز یک گفتمان تجددگرا در فرهنگ سیاسی این زمان شد. به نظر می رسد این تحول پس از مشروطه نخست در روزنامه سروش بازتاب یافت و سپس در مجله هایی چون کاوه، آینده و ایرانشهر وجه آشکاری به خود گرفت.