مطالعه شیمی کانی ها و تعیین دما و فشار دگرگونی در گارنت- کلینوپیروکسن آمفیبولیت های جنوب خاور قره آغاج- آذربایجان شرقی

منطقه مورد مطالعه در تقسیم بندی های زمین ساختی ایران در پهنه ساختاری ایران مرکزی جای گرفته است. سنگ های بازیک دگرگون شده و آمفیبولیت های منسوب به پرکامبرین با گستردگی فراوان برونزد اصلی دگرگونی های منطقه را تشکیل می دهند. انواع آمفیبولیت ها بر پایه کانی های دگرگونی شاخص عبارتند از اپیدوت- آمفیبولیت، آمفیبولیت معمولی، گارنت- آمفیبولیت و گارنت- کلینوپیروکسن آمفیبولیت. بافت این سنگ ها بیشتر گرانوبلاستیک و پورفیروبلاستیک است. در این پژوهش ترکیب شیمی کانی ها در گارنت- کلینوپیروکسن آمفیبولیت بررسی قرار و دما و فشار دگرگونی سنگ ها تعیین شده است. بر پایه داده های شیمی کانی ها ترکیب آمفیبول از نوع پارگاسیت و هورنبلند و ترکیب کلینوپیروکسن از نوع دیوپسید است. کانی های پلاژیوکلاز، غنی از تشکیل دهنده آنورتیت (An73.50-95.90) و با مقادیر کمتر آلبیت (Ab3.90-24.70) هستند. ترکیب گارنت به صورت Alm (%45.90-%59.10)، Prp (%5.6-%16.1)، Sps (%10.90-%23.50)، GAU (%13.20-%23.70) است. در ترکیب گارنت از مرکز به سوی حاشیه مقادیر منیزیم و آهن افزایش ولی مقادیر منگنز و کلسیم کاهش یافته است. دما و فشار به دست آمده برای این سنگ ها به ترتیب حدود 650 تا 705 درجه سانتی گراد و 5/8 کیلوبار است. فشار دگرگونی به دست آمده منطبق با ژرفا حدود 25 کیلومتر و معادل با دگرگونی در شرایط پوسته زیرین است. دگرگونی دما و فشار متوسط ثبت شده در گارنت-کلینوپیروکسن آمفیبولیت ها از نوع دگرگونی ناحیه ای بارووین است. بر پایه مطالعات زمین شناسی و سنگ شناسی در منطقه و مقایسه آن با سنگ های مشابه از سرزمین های پرکامبرین در مناطق همجوار به نظر می رسد کهن ترین فاز کوهزایی موثر در منطقه، کوهزایی پان آفریکن است که سبب دگرگونی و سخت شدن پوسته قاره ای پرکامبرین شده است. سنگ های متابازیت و آمفیبولیت منسوب به پرکامبرین در طی این فاز تشکیل شده اند. عملکرد فازهای کوهزایی آلپی در سنوزوییک در ارتباط با برخورد قاره ای صفحه عربستان با خرده قاره ایران مرکزی سبب دگرگونی این سنگ ها در شرایط ترمودینامیکی دما و فشار متوسط در گستره رخساره آمفیبولیت بالایی (دگرگونی نو بارووین) شده است.