تحلیل وضعیت تولیدات علمی محققان ایرانی در برخی حوزه های موضوعی با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه اجتماعی

این پژوهش با هدف تحلیل وضعیت تولیدات علمی محققان ایرانی در سه حوزه فناوری اطلاعات، مدیریت، علم اطلاعات و دانش شناسی در صدد پرداختن به این مسئله است که مجموعه تولیدات علمی محققان ایرانی(نمایه شده در پایگاه استنادی «وب آوساینس» و در بازه های زمانی مختلف) در حوزه های فوق بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی چه وضعیتی داشته اند؟ همچنین در راستای آشنایی هرچه بیشتر با وضعیت همکاری علمی پژوهشگران این حوزه ها به مطالعه شبکه هم تالیفی این محققان با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه های اجتماعی می پردازد. مجموعه داده های بازیابی شده بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه و نرم افزارهای مناسب، شبکه هم تالیفی تولیدات مورد بررسی، به تفکیک برای هر یک از حوزه های مورد مطالعه ترسیم شد. این شبکه در دو سطح کلان و خرد با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد بین شاخص کمی تعداد تولیدات علمی و شاخص کیفی تعداد استنادات، در حوزه های مدیریت و فناوری اطلاعات، همبستگی ضعیفی وجود دارد. این بدین معناست که در این دو حوزه افزایش تعداد مقالات لزوما منجر به افزایش تعداد استنادات نشده است در حالی که در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بین این دو شاخص، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل شبکه هم تالیفی نشان می دهد میزان شاخص درجه تراکم و نیز انسجام شبکه در هر سه حوزه مورد مطالعه پایین بوده و نویسندگان ارتباطات اندکی با یکدیگر برقرار کرده اند. میانگین شاخص ضریب خوشه بندی شبکه های مورد بررسی بویژه در حوزه فناوری اطلاعات نشا ن دهنده تمایل نسبتا بالای اعضای شبکه به تشکیل خوشه های مختلف است. همچنین با تعیین شاخص های مرکزیت(درجه، بینیت و نزدیکی) نویسندگان هر یک از حوزه های مورد مطالعه، عملکرد آنها و نیز برترین نویسندگان برای هر یک ازشاخص های مذکور مشخص شد. نتایج این پژوهش می تواند با مشخص نمودن ابعاد همکاری علمی در هر یک از حوزه های مورد بررسی، در کمک به سیاست گذاری های پژوهشی تاثیرگذار باشد.