تحلیل زیبایی شناسی قالی قم (بررسی قالی های جدید قم)

چکیده:
قالی های قم در دهه های اخیر به سبب زیبایی منحصر به فرد طرح، نقش و رنگ، از سویی دیگر رجشمار بالا، کاربرد ابریشم در مواد اولیه از شهرت و جذابیت بسزایی برخوردار است. بررسی و شناخت عوامل موثر در این جذابیت از بعد زیبایی شناسی با تکیه بر سه عنصر طرح، نقش و رنگ امری ضروری است که از اهداف این مقاله به شمار می آید. بدین جهت این مقاله با تجزیه و تحلیل بیش از صد نمونه قالی های معاصر قم، بررسی دلیل جذابیت قالی این منطقه از نظر خریداران و تطبیق آن با زیبایی شناسی هنرهای سنتی به انجام رسیده است.
نتایج حاصل از نظرسنجی میان متقاضیان فرش این منظقه نشان می دهد رنگ و نوع رنگ بندی به همراه نوآوری در طرح های اصیل و سنتی مهم ترین عامل زیبایی و جذابیت قالی های قم است که با ظرافت، نظم بافت و جلای ابریشم مصرفی درآمیخته و دو چندان می شود. اما علیرغم طرح و رنگ، نقوش ریز و متراکمی که سطح ظاهری قالی را با آرایه هایی نظیر گل فرنگ، گل گرد و خوشه ایمی پوشاند، از تنوع فرمی پایینی برخوردار می باشند که در ساختار زیبایی شناسی، کاربرد اشغال فضا و ایجاد تنوع رنگی متن و حاشیه را بر عهده دارد. به طور کلی نتایج تجزیه و تحلیل قالی های جدید قم و نظرسنجی ها، نشان می دهد موثرترین عامل زیبایی در درجه اول وابسته به رنگ، چیدمان رنگی آن، در درجه دوم نوآوری در طرح و سپس ترکیب بندی نقوش است.
علاوه بر میدانی، مطالعه مبانی زیبایی شناسی هنرهای سنتی و تطبیق آن با قالی های قم آشکار ساخت علیرغم وجود تغییرات و خلاقیت هایی که تجربه نموده، قالی این منطقه در بستر اصول هنرهای سنتی رشد و نمو داشته و از نظر طرح، نقش و رنگ خارج از اصول نبوده هرچند از اصل کاربردی بودن، سادگی و صمیمیت که از فاکتورهای مهم یک هنر سنتی است در دو دهه اخیر فاصله گرفته و به یک هنر تجملاتی و خاص تبدیل می شود. گرچه این نکته اخیرا در کل بدنه قالی ایران قابل مشاهده است که قالی قم در این بین نیز پیشتاز بوده است.
این پژوهش توسعه ای با روش های کتابخانه ای و میدانی، با بهره گیری از شیوه های اسنادی و پیمایشی، اطلاعات لازم گردآوری شده از توصیف و تحلیل محتوا نیز استفاده شده است.
زبان:
فارسی
صفحات:
117 تا 133
لینک کوتاه:
magiran.com/p1738521 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!