واکاوی پیامدهای گسترش آبیاری زیرفشار در ایران

در پی بروز خشکسالی در اغلب مناطق جهان از جمله ایران و در حکم یک راهکار عملی برای مقابله با خشکسالی، استفاده از سامانه های آبیاری زیرفشار گسترش یافته است. به دلیل سهولت گسترش این سامانه های آبیاری، شرایطی پیش می آید که بهره برداری از منابع آبهای زیرزمینی سرعت بیشتری بگیرد و زنگ خطری برای پایداری آنها باشد و در عمل، نیل به اهداف اصلی در صرفه جویی واقعی آب در سطح حوضه آبریز و آبخوان میسر نگردد. نتایج واکاوی ها نشان داد که به شرط طراحی و اجرای اصولی و دقیق سامانه های آبیاری زیر فشار توام با شناخت کافی از اقلیم منطقه مورد نظر، می توان به راندمان بالا در آبیاری دست یافت. بنابراین، با توجه به اقلیم گرم و خشک سرزمین ایران اجرای آبیاری موضعی در مقایسه با آبیاری بارانی ارجحیت دارد. همچنین به منظور جلوگیری از اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی ناشی از توسعه سامانه های آبیاری زیر فشار و بروز «اثر جهش» لازم است تمهیداتی اساسی و اصولی اندیشیده شود که از مهمترین آنها میتوان به جلوگیری از افزایش سطح زیرکشت، افزایش قیمت آب به حد بازدارندگی، کاهش حجم آب تحویلی به کشاورزان، تغییر الگوی کشت به همراه کم آبیاری، اعمال روش های به زراعی و واردات آب مجازی اشاره کرد.