بررسی همانندی و ناهمانندی دیدگاه های دست اندرکاران نظام مرتع داری ایران

دست اندرکاران نظام مرتعداری ایران دیدگاه های ویژه ای درمورد مشکل های نظام مرتعداری دارند. یافتن نقاط ناهمانندی دست اندرکاران نظام مرتعداری در تصمیم گیری و برنامه ریزی می تواند موثر باشد. به گونه ای که هر گونه اقدام و سیاستگذاری که بخواهد توسط مدیران و مسئولان انجام شود، مستلزم آن است که تصویر واضح و شفافی از نقاط ناهمانندی و همانندی دست اندرکاران در مورد دلیل های ناکارآمدی نظام مرتعداری به صورت همه جانبه وجود داشته باشد. در این مقاله، در ابتدا دیدگاه چهار گروه اصلی ذینفعان و دست اندرکاران مراتع (بهره برداران، کارشناسان اجرا و مدیران، استادان دانشگاه و پژوهشگران، اعضای شرکت های تعاونی و بخش خصوصی) در سطح منطقه ای (استان گلستان و خراسان شمالی)، درمورد دلیل های ناکارآمدی نظام مرتعداری ایران بررسی شده است. سپس میانگین نظرهای در دو بخش دولتی و خصوصی بررسی و ارائه شد. دلیل های ناکارآمدی نظام مرتعداری ایران از سه معیار اقتصادی- اجتماعی، بوم شناختی و سیاستی- نهادی بررسی شده است. داده های لازم از راه پرسشنامه و مصاحبه باز با تعداد 186 نفر از اعضای هر یک از چهار گروه بیان شده به دست آمده است. انتخاب جامعه های پاسخگو بر اساس نمونه گیری هدفمند بوده است. اعتبار و روایی سوال های پرسشنامه از طریق محاسبه ضریب Cronbach''s α (alpha) و هیئت متخصصان ارزیابی شد. نتایج پرسشنامه ها و مصاحبه های انجام شده با استفاده از تحلیل تشخیصی در محیط نرم افزار آماری STATISTICA تجزیه و تحلیل شد. بررسی دیدگاه گروه های استفاده کننده نشان می دهد بخش خصوصی عمده اجزای مشکل زا مراتع را کمبود آب و خشکسالی می دانند درحالیکه بخش دولتی مسائل برون سازمانی را عمده ترین جزء مشکل زا می دانند که نشانگر این است که این دو بخش به صورت سلسله مراتبی دیدگاه ها و نظرهای خاص خود را دارند که در برنامه ریزی و تصمیم گیری ها حائز اهمیت است.