بررسی آزادسازی پتاسیم و تغییرات کانی های میکا در نتیجه تلقیح میکروبی

پتاسیم یکی از عناصر غذایی ضروری پرمصرف برای رشد و توسعه سیستم های زنده محسوب می شود. کاربرد و استفاده ریزجانداران خاک یکی از راه های افزایش تامین این عناصر و رشد محصول می باشند. برخی از باکتری ها در رهاسازی پتاسیم از منابع معدنی کارایی لازم را دارا می باشند و در سال های اخیر توجه به باکتری های آزادکننده پتاسیم با هدف تهیه کودهای زیستی بیشتر شده است. در این مطالعه توان چندین جدایه باکتری در آزادسازی پتاسیم از کانی های میکا در شرایط درون-شیشه ای بررسی شد. برای این منظور در یک آزمایش انکوباسیون میکروبی توانایی آزادسازی پتاسیم توسط پنج جدایه (S6-6، S10-3، S14-3، S19-1 و S21-1) متعلق به جنس سودوموناس ارزیابی شد. در این آزمایش به دلیل استفاده از کانی میکا و تری کلسیم فسفات در محیط کشت الکساندروف، آزادسازی پتاسیم و فسفر به صورت همزمان در فواصل زمانی پنج روز در طول آزمایش اندازه گیری شد. این آزمایش با در نظر گرفتن فاکتورهای باکتری (شامل 5 جدایه باکتری و یک نمونه شاهد بدون باکتری) و کانی میکا (شامل بیوتیت و موسکویت) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. رهاسازی پتاسیم از منابع کانی های پتاسیم دار موسکویت و بیوتیت در حضور منبع فسفر نامحلول تری کلسیم فسفات بررسی شد. انحلال فسفر از منبع تری کلسیم فسفات توسط باکتری ها به روش آمونیم-وانادات-مولیبدات از طریق اسپکتروفتومتری تعیین شد و پتاسیم آزادشده در محلول از طریق فلیم فتومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که پتاسیم و فسفر محلول در محیط کشت تلقیح شده با باکتری های فوق به طور معنی داری افزایش یافت و مقدار پتاسیم آزاد شده توسط جدایه ها از این محیط بین 17/2 تا 23/3 میلی گرم در گرم به دست آمد و بیشترین مقدار پتاسیم آزاد شده مربوط به سویه S14-3 بود که نسبت به شاهد بدون باکتری 85/48 درصد افزایش نشان داد و با سایر جدایه ها تفاوت معنی داری داشت. در آنالیز XRD کانی موسکویت (تیمار شده با منیزیم) در حضور تیمار S14-3، پیک 5/19 انگسترم به دست آمد که می تواند مربوط به تخلیه فضای بین لایه ای و پر شدن آن توسط یک سری از متابولیت های باکتریایی باشد. چنین به نظر می رسد که تخلیه پتاسیم از کانی ها رخ داده است و آزمایشات تکمیلی بیشتر برای تایید این موضوع لازم است. افزایش آزادسازی پتاسیم از کانی های پتاسیم و انحلال فسفر از تری کلسیم فسفات شاید در نتیجه تولید و آزادسازی اسیدهای آلی از باکتری ها باشد.