بررسی تاثیر عوامل محیطی و گوگرد بازیافتی از پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد بر کیفیت خاک های کشاورزی

به منظور بررسی کیفیت خاک موجود در منطقه پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد، واقع در 165 کیلومتری شمال شرق مشهد و 35 کیلومتری جنوب شهرستان سرخس، تعداد 22 نمونه خاک از داخل محوطه و هم چنین زمین های کشاورزی اطراف پالایشگاه برداشت شد. pH عصاره های خاک در تعادل با آب مقطر و هم چنین در تعادل با محلول کلرید پتاسیم، هر دو با نسبت 5/1:2 خاک به آب اندازه گیری شد. پارامترهای دیگری نیز مانند محتوای سولفات کل به روش هضم کامل، غلظت کاتیون های کلسیم و منیزیم به روش تیتراسیون کمپلکسومتری و هم چنین سدیم و پتاسیم به روش طیف سنجی جذب اتمی اندازه گیری شدند. بررسی میزان شوری خاک با استفاده ازهدایت الکتریکی نشان داد اکثر نمونه های خاک خارج از محوطه پالایشگاه در رده خاک های غیر شور، دو نمونه داخل محوطه و دو نمونه خارج از محوطه در رده خاک هایی با شوری کم و یک نمونه داخل محوطه در گروه خاک هایی با شوری زیاد قرار داشتند. تغییرات شاخص ΔpH با تغییرات EC روندی معکوس را نشان داد و نتایج بررسی شوری خاک با استفاده از EC را تایید کرد. با استفاده از دو شاخص SAR و EC غیر شور و غیر سدیمی بودن اکثر نمونه های خاک و هم چنین مناسب بودن آن ها برای کشاورزی از نظر حفظ وضعیت در برابر تنش های مختلف مشخص شد و فقط یکی از نمونه های برداشت شده از داخل محوطه پالایشگاه با داشتن EC بالاتر و قرار گرفتن در رده خاک های شور و غیر سدیمی، جهت تولید محصول محدودیت نشان داد. شاخص ESP با داشتن مقادیر کم تر از 15 درصد در تمام نمونه های خاک نشان داد تمرکز سدیم در این نمونه ها خطری برای محصولات کشاورزی ندارد. رابطه تمرکز سولفات کل با pH و EC به ترتیب روابطی با ضرایب همبستگی معکوس و مستقیم نسبتا بالا بود که نشان دهنده تاثیر کم گوگرد بازیافتی از پالایشگاه بر ایجاد شرایط اسیدی در خاک و افزایش محتوای نمک های محلول خاک بود که اینگونه تاثیرات درمورد نمونه های خاک داخل محوطه بیشتر بود.