تحلیل گفتمان احتجاجات و مناظره های امام صادق(ع)

هدف مقاله حاضر، شناسایی برخی از بایسته های برگزاری کرسی های نقد، نظریه پردازی و مناظرات علمی با بررسی مناظره های امام صادق(ع) بود.
این مقاله با بهره گیری از توانایی های تحلیل گفتمان انتقادی ون دایک در قالب متغیرها و مقوله های عملیاتی، این مناظره ها را بررسی کرده است.
دقت در مناظره های امام با نمایندگان ادیان و فرق دیگر، با تمرکز بر مقوله واژگان، چشم انداز، استعاره، انسجام تاریخی، نقل قول، تاکید ساختاری و قطب بندی نشان می دهدکه امام با وجود اثبات حقانیت و ابطال مدعیات طرفهای مناظره، از منازعه گفتمانی اخلاق گریز بر حذر مانده و در کمال صراحت، دقت، ادب و احترام، نفس این مناظره ها را به عرصه ای برای اثبات حقانیت اسلام در برابر الحاد و دیگر ادیان، و حقانیت امامت و تشیع دوازده امامی در برابر مخالفان(زیدیان و معتقدان به خلافت) بدل کردند.
مواجهه امام صادق(ع) با متفکران دیگر مسلکها، مکاتب و مذاهب، به پیش چشم رهجویان راه حقیقت، جلوه روشنی از تضارب آرا و برخورد عالمانه با عقاید مخالف است. امام صادق(ع)، در مقام موسس مکتب فقهی شیعی، در احتجاجات خود از پیشگامان راه اندازی کرسی های آزاد بحث و مناظره علمی اند.