رفتارنگاری آشوبی رودخانه به کمک روش توسعه ی فضای فاز

مطالعات اخیر اهمیت روش توسعه فضای فاز (PSR) به روش تاخیر زمانی را به عنوان روشی برای شناسایی آشوب (Chaos) به اثبات رسانده است. هدف از این مطالعه بررسی روش توسعه فضای فاز و تفسیر آنچه که در دیاگرام فضای فاز ترسیم می شود، می باشد. در این پژوهش دبی روزانه، هفتگی و ماهانه بند بهمن، واقع بر رودخانه قره آغاج در بین سال های 1348 تا 1385 مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا بعد تعبیه به روش هندسه سیمپلکتیک (Symplectic Geometry) برابر با 3 محاسبه گردید. سپس فضای فاز به روش تاخیر زمانی ترسیم گردید. برخلاف روش های پیچیده و محاسباتی مرسوم، همه ی این نتایج با مشاهده و در حداقل زمان حاصل می شود که به قرار زیر است: داده های ماهانه آشوبی تر از داده های هفتگی و روزانه می باشد که نشان می دهد زمان بهینه به یک ماه نزدیکتر است. محل قرار گیری بارندگی های شدید قابل تشخیص است. جریان ثابت رودخانه به صورت روزانه بین دبی 0 تا 140، هفتگی بین دبی 1.5 تا 60 و ماهانه بین دبی 1 تا 23 متر مکعب بر ثانیه قرار گرفته است. نوع جریان رودخانه، ثابت یا فصلی، قابل شناسایی است.