برنامه ریزی و تخصیص بهینه منابع آب در بخش کشاورزی(مطالعه موردی شهرستان صومعه سرا)

در اقتصاد مبتنی بر کشاورزی که در بیشتر کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته رایج است، لزوم طرح ریزی و برنامه ریزی همه جانبه به منظور استفاده از منابع تولید کشاورزی برای دست یافتن به بیشترین بازده اقتصادی ضروری به نظر می رسد. تقاضای آب کشاورزی در ایران روز به روز افزایش می یابد و عرضه آن به دلیل قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان محدود است. به همین دلیل این ماده حیاتی در ایران یکی از مهمترین ارکان توسعه است که توسعه سایر بخش ها در گرو بهره برداری پایدار از آن است. هدف از این پژوهش، تخصیص بهینه منابع آب با استفاده از رهیافت برنامه ریزی فازی و تبیین محور برنامه ریزی در خصوص متغیر تصمیم منابع آب و زمین در شهرستان صومعه سرا واقع در استان گیلان می باشد. برای این منظور با هدف حداکثر کردن بازده برنامه ای و با توجه به محدودیت های سیستمی و آرمانی در سناریوهای مختلف و مقادیر مختلف λ ، نتایج نشان داد که الگوی موجود مصرف آب آبیاری در منطقه مورد مطالعه، بهینه نیست و در تخصیص بهینه زمین، سطح زیر کشت باقلا مازندرانی و لوبیا نسبت به وضعیت موجود بایستی افزایش و برنج کاهش یابد ولی در تخصیص بهینه منابع آب، دو محصول برنج و باقلا در تمامی الگوهای برآوردی، بیشترین تخصیص را نشان دادند. در قیاس این دو الگو، پیشنهاد می شود به منظور استفاده بهینه از عوامل تولید و بیشینه نمودن درآمد کشاورزان و با توجه به اینکه آب بیشتر عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی نسبت به زمین است، عامل آب محور تصمیم و برنامه ریزی قرار گیرد.