از داستان پریان تا فانتزی

ادبیات تخیلی کودکان، دارای افسانه های کهن با چهارچوبی ساده، بیانی روشن و بدون تصنع است که اغلب، انسان ها با موجودات غیرعادی در سرزمین های پریان، حوادث باورنکردنی و فوق طبیعی را تجربه می کنند. خیر و شر به نتیجه اعمال خود می رسند و به ظاهر تا ابد، جاودانه در آن باقی می مانند. از این قبیل داستان ها با مشابهت های فراوان ازلحاظ موضوع و شخصیت، کنش ، پایان و... در تمامی فرهنگ ها در سراسر دنیا وجود دارد. داستان هایی که خاصیت جادو به آن ها جذابیتی بخشیده است که سالیان سال انسان ها آن را نقل کرده اند و دست مایه آفرینش های تخیلی پیچیده تر خود مثل داستان های فانتزی قرار داده اند که ریشه هایش را در سرزمین داستان های پریان و اسطوره ها تناور کرده است. از اوایل قرن نوزدهم میلادی پس از پیشرفت همه جانبه علم و کسب یافته های فراوان از تحقیقات ادبیات عامیانه و فرهنگ شناسی و اسطوره شناسی، احساس بی پناهی انسان در چنگال فناوری و خستگی از خودآگاهی ناخودآگاه، نشر داستان های فانتزی را روزافزون ساخت به گونه ای که تمامی کشورها با آغوش باز پذیرای ورود این گونه ادبی شدند و سعی کردند در تالیف بومی آن تلاش کنند. موفقیت تالیف داستان های فانتزی ناب همواره با غربی ها بوده است و ایران نیز باوجود این که همه تلاش خود از آغاز ورود این گونه از دهه 30 کرده، هنوز در تولید فانتزی ناب و قوی ناکام مانده است.
این مقاله به بررسی و تعریف دو گونه داستانی تخیلی داستان های پریان و فانتزی پرداخته ضمن آن که مختصری از تاریخچه این داستان ها را در غرب و ایران بیان کرده است.