تاثیر روش های مختلف محاسبه بهره مالکانه بر امکان درخواست انجام مذاکره مجدد در قراردادهای سرمایه گذاری بالادستی نفت

یکی از ارکان اصلی رژیم های مالی در قراردادهای سرمایه گذاری بالادستی نفت نظیر قراردادهای امتیازی و مشارکت در تولید، پرداخت بهره مالکانه توسط شرکت بهره بردار به دولت میزبان است. روش های جدید محاسبه بهره مالکانه برخلاف روش های سنتی که ابتناء آن به ارزش فروش و حجم تولید بود؛ ترکیبی از مولفه های قیمت، حجم تولید، نرخ تولید و سودآوری، ذیل ملاحظات فنی و اقتصادی یک میدان نفتی است. یکی از مواردی که در قراردادهای نفتی می تواند محل مناقشه طرفین باشد تبیین دقیق شرایطی است که وقوع آنها منجر به ایجاد وضعیت درخواست مذاکره مجدد (هاردشیپ یا عسر و حرج) توسط یکی از طرفین قرارداد می شود. در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سئوال هستیم که موضوع بهره مالکانه و نحوه محاسبه آن در قراردادها چگونه می تواند به درخواست مذاکره مجدد منتهی گردد. نشان داده می شود نحوه محاسبه بهره مالکانه و تاثیرپذیری آن از شرایط بیرونی اقتصاد از دو کانال طولانی شدن دوره بازگشت سرمایه شرکت خارجی و همچنین کاهش درآمدهای دولت، توجیه کننده وضعیت هاردشیپ خواهد بود. در نتیجه به منظور کاهش وضعیت هاردشیب از کانال بهره مالکانه، توجه به مولفه هایی نظیر اتخاذ روش های ترکیبی در محاسبه بهره مالکانه، دقت در تعیین نرخ های بهره مالکانه، امکان انعطاف در روش پرداخت بهره مالکانه و لحاظ مولفه عمر میدان و اقتضاءات فنی و تولیدی، در زمان تنظیم قرارداد ضروری می گردد.