اثر عمق غرقابی بر دمای آب و خاک در شالیزار (مطالعه موردی: رشت)

دمای خاک در فرآیندهای زیستی و شیمیایی، جذب آب توسط ریشه و نیز تبخیر تعرق نقش بسزایی دارد. این کمیت خود متاثر از میزان رطوبت خاک است. در سال های اخیر پدیده کم آبی موجب اتخاذ روش آبیاری تناوبی در شبکه آبیاری سپیدرود گردیده است. در تناوب ها، عمق های غرقابی متفاوت مشاهده می شوند که خود دمای محیط ریشه (خاک و آب) را تغییر میدهند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر عمق غرقابی بر دمای خاک و آب شالیزار می باشد. طرح بلوک های کاملا تصادفی با استفاده از 15 مینی لایسیمتر شالیزاری برای 5 تیمار سطح ثابت ارتفاع آب و در سه تکرار اعمال گردید. در هر لایسبمتر روزانه دردو نوبت صبح و عصر، دمای خاک (در اعماق 5 و 10 از سطح) و دمای آب اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که دمای خاک در عمق 5 سانتی متر با اختلاف معنی داری بیشتر از عمق 10 سانتیمتری بود. در تیمارهای صفر و منفی (غیر غرقابی) در صبح، دمای آب از دمای خاک در همان عمق کمتر بود در حالیکه در عصر دمای آب از دماهای خاک در عمق مشابه بیشتر مشاهده شد. در مقیاس روزانه نیز دمای آب از خاک همان عمق بیشتر بوده و این مساله بیانگر این است که با کاهش عمق آب در خاک محیط خاک سردتر می گردد. وجود لایه نازکی از آب بر روی سطح خاک بر خنکتر شدن محیط آب و خاک موثر است اما با رسیدن آب به سطح خاک (ارتفاع صفر) محیط به شدت گرمتر می شود و کاهش غرقاب تا عمق 10- سانتیمتر به طور معنی داری در خنک شدن محیط موثر است، اختلاف این دو حالت به طور متوسط به 5/1 درجه سلسیوس می رسد.