نگاه نقادانه به نظریه روزنبرگ درباره به کشی

چکیده:
روزنبرگ با اشاره به استشهاد مخالفان به کشی به «حق مسلم حیات» و «ارجمندی استقلال اخلاقی» و استناد طرفداران آن به «امکان جلوگیری از سوءاستفاده» و «لزوم اجتناب از رنج درمان ناپذیر»، بیان می کند که از نظر او، مناقشه ایشان ریشه در واقعیات ندارد بلکه حاصل اختلاف منظرشان در قلمرو حقوق انسانی و ناشی از آن است که نوع «اخلاقی» فرد انسانی تابع «نوع طبیعی» یا نوع «کارکردی» اش تلقی شده است. با فرض تشخص همه موالید انسانی در بدو تولد، روزنبرگ در پاسخ به این سوال که آیا این تشخص مرتبه ای ثابت است یا زوال پذیر؟ طرفین را در نهایت اختلاف می داند. او نوع «اخلاقی» شخص را همچون نوع «حقوقی»، هویتی اعطایی و غیرمبتنی بر واقع می شمارد که دارای حق مطلق، سلبی و غیرفعال حیات است. وی با اشاره به خلط میان «جواز» و «مطلوبیت» اخلاقی به کشی، فلسفه تحلیلی را در جایگاه حل وفصل این التباس می داند، اما در نهایت، پسندیدگی اخلاقی به کشی را مسئله ای خاتمه نیافته دانسته، داوری در این باره را تابع عرف و تحولات علمی و لذا دست خوش تغییر تدریجی می پندارد. دیدگاه روزنبرگ دست به گریبان اشکالاتی ازجمله مصادره ای بودن دلایل، نسبی گرایی و تناقض است که همه به نوعی به نگاه ماده گرای او به حقیقت انسان بازمی گردد.
تازه های تحقیق در این مقاله، با اشاره به گزارش و ارزیابی روزنبرگ از نگرش مخالفان و موافقان به کشی، سعی کردیم با واکاوی قسمت های مرتبط با این موضوع در کتاب او، به دیدگاه خود وی نزدیک شده، قوت استدلال او را بسنجیم.
مشخص شد که اندیشه او با مبنایی ماده گرایانه و با رویکردی تحلیلی، دست به گریبان همان انتقادات وارد بر فیزیکالیسم و نومینالیسم بوده، به علاوه متناقض و گرفتار اشکالاتی همچون نسبی گرایی اخلاقی و مصادره در استدلال است. شاید بتوان گفت که بازگشت همه اشکالات وارد بر دیدگاه او، به همان اشکال نخست- یعنی رویکرد ماده انگارانه وی- است.
در مجموع به نظر می رسد هرگونه داوری در قبال مساله به کشی، نخست مستلزم حل وفصل دقیق مساله حقیقت انسان است و درغیراین صورت، پیش داورانه خواهد بود.
کلام آخر این که، گذاری اجمالی در آوردگاه به کشی نشان می دهد متخاصمان این عرصه هرگز سر سازش نداشته، در این نزاع سرسخت و جدی اند. مروری بر منابع اندیشه ای سرشار موجود در این حوزه حاکی است که آن اختلافات عمیق و این تقابل بی پایان است. بنابراین، درحالی که روزنبرگ با تغافل نسبت به اختلافات شدید مبنایی و تنزل دادن آن صرفا به تفاوت در چشم انداز و اولویت ها قصد دارد به هر قیمت جانب هر دو جبهه را نگاه دارد و به حکمیت و میانجی گری بین آن ها پردازد، ظاهرا نمی توان در این میدان مصالحه ای هرچند شکننده را انتظار داشت.
زبان:
فارسی
صفحات:
26 تا 46
لینک کوتاه:
magiran.com/p1743722 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!