بررسی تاثیر مخاصمات مسلحانه بر معاهدات مرزی

صیانت از مرزها و حفظ استقلال و تمامیت ارضی، همواره از اهم وظایف دولت ها بوده است. پیش از جنگ جهانی اول، تلاش اکثر کشورها مبنی بر توسل به نیروی نظامی جهت حل وفصل اختلافات مرزی بود؛ پس از جنگ جهانی دوم، تعداد اختلافات مرزی منجر به جنگ بین کشورها کاهش یافت؛ با وجود این، همچنان اختلافات مرزی بین کشورها به قوت خود باقی بود. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر مخاصمات مسلحانه بر معاهدات مرزی بوده و سوال این است که آیا طرح پیشنهادی 18 ماده ای کمیسیون حقوق بین الملل در راستای معاهدات قبلی، معاهدات مرزی را از هر نوع تغییری مستثنی خواهد نمود و یا در مغایرت با آن ها قرار دارد؟ روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای است و به این نتیجه رسیده ایم که با عنایت به اینکه معاهدات مرزی ازلحاظ موضوع، شمولیت عام دارد و ازاین جهت جزء معاهدات عینی محسوب می شود و با توجه به اینکه اصل «حفظ تمامیت ارضی کشورها» به یک قاعده آمره تبدیل شده، لازم است در طرح 18 ماده ای پیشنهادی کمیسیون حقوق بین الملل در رابطه با تاثیر منازعات مسلحانه بر معاهدات، ضمن اختصاص ماده ای به عدم تاثیر مخاصمات مسلحانه بر معاهدات مرزی و سرزمینی، بر این نکته تاکید گردد که مخاصمات مسلحانه، بر معاهدات عینی ازجمله معاهدات مرزی تاثیری ندارد. در خصوص طرح مذکور، لازم است دو هدف اولیه و ثانویه در نظر گرفته شود. هدف اولیه جلوگیری از تصویب طرح پیشنهادی به صورت معاهده و هدف ثانویه، ایجاد تغییرات اساسی در مفاد آن به منظور جلوگیری از تاثیرگذاری بر معاهدات مرزی می باشد؛ در غیر این صورت به مرورزمان مفاد آن به حقوق عرفی مبدل شده و تاثیرات منفی آن، کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران را نیز دربرمی گیرد.