تحلیل «تشکیک وجود» صدرالمتالهین در چارچوب منطق فازی

در نظریه مجموعه ها نه تنها صفر و یک، بلکه میزان عضویت مجموعه ای از اعداد میان صفر و یک مطرح است؛ این اصل اساسی تفکر فازی است. دیگر جهان پیرامون تنها سیاه و سفید نیست، بلکه خاکستری نیز هست و هر عضوی در این مجموعه خاکستری، دارای ارزش عددی میان صفر تا یک است. از سوی دیگر نظام فلسفی صدرالمتالهین بر پایه اصالت وجود شکل گرفته و نوآوری و نقطه اوج آن طرح تشکیک در مراتب حقیقت وجود است. با توجه به مبنای اصالت وجود، وجود حقیقت واحدی است که تمام هویت و متن خارج را تشکیل می دهد. این حقیقت واحد وجود که در موجودات کثیر و حقایق خارجی مشترک است، به نحو تشکیکی و ذومراتب در خارج موجود است. بهره مندی از تفکر تشکیکی در حکمت متعالیه، دارای آثاری سودمند در شناخت موجودات خارجی به عنوان حقایق متکثر است و به نوعی با تفکر فازی قرابت دارد. اکنون پرسش این است که آیا میان تفکر فازی و اصل تشکیک وجود قرابت و رابطه ای هست یا نه؟ این جستار درصدد پاسخ به این پرسش، به مولفه های متعددی رسیده است که این قرابت را اثبات می کند.