ارزیابی تاثیر شیب طولی درسطح جاده جنگلی (درجه یک و دو) بر میزان رواناب و هدر رفت خاک (مطالعه موردی سری گردشی، استان مازندران)

جنگل اکوسیستمی پایدار از تعادل بالایی برخوردار است و خاک های فرسایش نیافته و آب های بدون رسوب، از مشخصات بارز آن به شمار می رود. جاده بزرگترین فعالیت عمرانی در جنگل و جزئی ترین فعالیت اضافه شده به آن تلقی می شود که با ایجاد سطحی بدون پوشش، می تواند نقطه ی شروع رواناب، عامل قطع و منحرف کردن جریان طبیعی و تمرکز تصادفی و ناگهانی آب، انحراف از مسیر زهکشی طبیعی به پایین شیب، تمرکز و انتقال آب به زیرحوضه های دیگر، تغییر الگوی رواناب و حمل مقداری رسوب به دلیل افزایش سرعت آب و... و در نهایت به تخریب جنگل منجر شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر شیب طولی در جاده ی جنگلی (درجه یک و دو) در سری گردشی بر مقدار رواناب و هدر رفت خاک اجرا شد. این پژوهش با استفاده از تکنیک شبیه سازی باران در سطح پلات یک متر مربعی، در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 کلاس شیب و در هر جاده با 4 تکرار با شدت ثابت 60 میلی متر در ساعت به مدت 30 دقیقه اندازه گیری شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد بین مقدار رواناب و رسوب طبقات شیب مختلف در جاده که تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون توکی نیز نشان داد که با افزایش شیب، مقدار رواناب و رسوب به طور معنی داری افزایش می یابد. نتایج آزمون تی مستقل نیز نشان داد که به ترتیب میانگین حجم رواناب، ضریب رواناب و غلظت رسوب با مقادیر 33/23 لیتر، 71% و 84/11 گرم در لیتر، در جاده ی درجه دو بیش از این مقادیر در جاده ی جنگلی درجه یک به ترتیب 23/17 لیتر، 57% و 18/9 گرم در لیتر است. نتایج این آزمون نشان داد که در میزان رواناب و ضریب رواناب در سطح کلاسه های شیب دو نوع جاده ی جنگلی درجه ی یک و دو اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0>p ، 85/0F=). همچنین نتایج این آزمون نشان داد که در میزان غلظت رسوب در سطح کلاسه های شیب دو نوع جاده ی جنگلی درجه ی یک و دو اختلاف معنی داری وجود ندارد (05/0