اثر اقتصاد زیرزمینی بر روی انتشار دی اکسید کربن در ایران (1391-1357)

اقتصاد زیرزمینی، پدیده ای جهانی است که در همه کشورهای جهان وجود دارد و در چهار دهه اخیر توجه محققین و سازمان های دولتی را به خود جلب کرده است. این توجه نشانگر اهمیت این مساله است. آنچه در ادبیات متعارف اقتصادی مطرح و در قالب آمار و ارقام منعکس می شود ناظر به فعالیت های رسمی اقتصاد است. حال آنکه بخش قابل توجهی از فعالیت های اقتصادی نیز وجود دارد که به صورت پنهان در جریانند و در قالب آمار و ارقام منعکس نمی شوند و به فعالیت های غیررسمی، سایه ای، پنهان یا زیرزمینی معروفند. مقاله حاضر به بررسی آن بخش از تبعات فعالیت های زیرزمینی می پردازد که محیط زیست را متاثر می کند و باعث می شود محیط زیست نتواند وظایف طبیعی خود را انجام دهد. این مطالعه به تجزیه و تحلیل ارتباط متغیرهای مذکور در قالب مدل اقتصاد سنجیARDL با استفاده از نرم افزار EViews9 برای دوره زمانی (1391-1357) و نیز با استفاده از نرم افزار آماریR به رابطه دو به دوی متغیرها پرداخته است. از این رو این مطالعه با هدف تعیین رابطه میان اقتصاد زیرزمینی و آلودگی محیط زیست (آلودگی هوا) انجام گرفته است. نتایج نشان داد که آلودگی هوا تابعی مثبت از اقتصاد زیرزمینی و درآمد ملی سرانه است و نیز تابعی منفی از درجه باز بودن اقتصاد است.