تبیین شرط تواناسازی در سازمان تجارت جهانی

بنای سازمان تجارت جهانی بر اصول متعددی استوار است که مهم ترین آن ها اصل نبود تبعیض است. این اصل، کشورهای عضو سازمان را به داشتن رفتار یکسان با یکدیگر مقید می کند. با توجه به یکسان نبودن کشورها از لحاظ توسعه یافتگی، ورود کشورهای در حال توسعه یا کم توسعه یافته به سازمان تجارت جهانی، نیازمند مراقبت جدی از اقتصاد این کشورهاست تا هنگام رقابت با کشورهای توسعه یافته دچار آسیب نشوند. شرط تواناسازی، به کشورهای توسعه یافته این اجازه را می دهد تا به کشورهای در حال توسعه، ترتیبات تجاری ترجیحی اعطا کنند. عمل براساس این شرط، ارادی و داوطلبانه است، اما کاملا تابع قواعد سازمان تجارت جهانی است و کشورها نمی توانند آن را وسیله ای برای فرار از تعهدات این سازمان قرار دهند. ترجیحات اعطایی به موجب شرط تواناسازی که باید واجد سه ویژگی عمومیت یافته، غیرمعوض و غیرتبعیض آمیز باشد، بعضا بر مبنایی انتخابی و گزینشی از سوی کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه داده می شوند. این امر می تواند موجب عقیم شدن کارایی این وسیله شود و فلسفه وجودی آن، یعنی تشویق و ترویج توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه را مخدوش کند.