اصل دسترسی به عدالت و حق دادخواهی دولت

اصل دسترسی به عدالت تنها به معنای حق دسترسی به آن نیست؛ قاعده دسترسی به دادگستری به منزله مرجع رسمی تظلمات را نیز دربرمی گیرد. پس، هرگاه در وجود حق دادخواهی یا حق مراجعه به دادگستری تردید شود، بی گمان اصل دسترسی به عدالت راهکاری را پیشنهاد می کند که به اعمال حق در مرجع رسمی تظلمات منجر می شود. میان عمومیت صلاحیت دادگاه دادگستری و دیوان عدالت اداری فرق وجود دارد. آن جایی هم که دولت حق دادخواهی در دیوان عدالت اداری ندارد، دو رای وحدت رویه از هیئت عمومی دیوان عالی کشور صادر شده که به منظور همان معنای دوم اصل دسترسی به عدالت است. اینجاست که معنا و مفهوم رای وحدت رویه مطرح می شود. این رای قانون یا در حکم آن نیست، بلکه تفسیر منتخب هیئت عمومی دیوان عالی کشور به منظور یکسان سازی حقوق در سراسر قلمرو کشور است. از این رو، تاب تسری به سایر موارد ندارد. دیوان عدالت اداری به منظور صلاحیت نظارتی خود باید بتواند دعاوی دولت را که خواهان یا خوانده در یک مرجع شبه قضایی بوده است استماع کند.