جایگاه شرکت تک عضو در حقوق ایران و اتحادیه اروپا

تشکیل شرکت با عضو واحد با وجود پذیرش در اغلب نظام های حقوقی معاصر و مزایایی که همراه دارد، در قوانین ایران پیش بینی نشده است؛ البته در لایحه تجارت مصوب 1391 کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی به امکان تشکیل شرکت با مسئولیت محدود به صورت تک عضو در ماده 479 اشاره شده است. شرکت تک عضو به منزله تاسیس حقوقی جدید پس از تصویب دوازدهمین دستورالعمل شماره (667) 21 دسامبر 1989 جامعه اروپایی، وارد نظام حقوقی کشورهای عضو جامعه اروپا شد. این دستورالعمل مربوط به نسل سوم از دستورالعمل های راجع به شرکت هاست؛ دستورالعمل های نسل اول و دوم در پی ایجاد سطح بالایی از هماهنگی بین مقررات راجع به شرکت ها بودند. انگلستان تحت تاثیر این دستورالعمل در سال 1992 این نهاد را با عنوان «شرکت های خصوصی با مسئولیت محدود یک نفره» به رسمیت شناخت و با وجود فقدان نص قانونی در زمینه شرکت ها ی تک عضو در ایران، مسائلی از قبیل ملی یا مصادره شدن بعضی از شرکت ها و تملک تمام سرمایه آن ها از سوی دولت به منزله شخصیت واحد، همچنین تشکیل برخی شرکت های با عضو واحد در خارج از قلمرو نظام حقوقی ایران که متقاضی ثبت شرکت خود در ایران اند، ردپاهایی از شرکت های تک عضو در صحنه تجارت ایران مشاهده می شود. در مقاله حاضر در کنار مطالعات تطبیقی به مطالعه شرکت با عضو واحد پرداخته و نگاهی بر لایحه تجارت مصوب 1391 کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی می شود، همچنین تبیین می شود که امکان تشکیل شرکت با عضو واحد در نظام حقوقی ایران از منظر تحلیلی ممکن و مطلوب خواهد بود.