نگاهی بر وضعیت موجود و آینده ی بازار نمک زدایی آب در خلیج فارس و منطقه منا

طی دوره ی 2010 تا 2016 بازار نمک زدایی آب با رشد سالانه ی 9 درصد و مجموع سرمایه گذاری 88 میلیارد دلار، یکی از پررونق ترین بازارهای جهان بوده است. رشد شتابان بیش از 60 درصد ظرفیت جهانی نمک زدایی، نه تنها حکایت از سهیم شدن دریاها در تامین آب شرب کانون های جمعیتی سواحل دارد، بلکه گویای زوال تدریجی کیفیت آب های داخلی نیز می باشد. پیش بینی افزایش دما و تقلیل بارندگی در افق 2050 در بیست کشور واقع در شمال آفریقا و غرب آسیا (منطقه ی منا) منابع جدید آب را در این منطقه ی حساس جهان، کمیاب تر و دسترسی به آن ها را پرهزینه تر کرده و دولت ها را به ناچار به سمت گزینه نمک زدایی آب پیش می برد. در مقیاس جهانی، 38 درصد از حجم روزانه ی تولید جهانی آب نمک زدایی شده (2/65 میلیون متر مکعب) متعلق به کشورهای منطقه ی منا است و در محدوده ی جنوبی خلیج فارس، ظرفیت نصب شده نمک زدایی آب از 10 میلیون متر مکعب در روز فراتر است. پایه و اساس فرآیندهای گوناگون نمک زدایی آب، بر بهره گیری از انرژی استوار است و هر گونه تحلیل، سیاستگزاری و آینده نگری در موضوع نمک زدایی آب، بدون لحاظ سیاست های انرژی، ناقص خواهد بود. مهم ترین مسئله ی زیست محیطی این تاسیسات، شورابه های آن ها است که در گروه پساب های صنعتی قرار داشته و تخلیه ی گسترده ی آن ها به خلیج ها و سواحل مرجانی، سبب تغییر گونه ها و تهدید حیات آبزیان می شود. در سال های اخیر با توسعه و بهینه سازی فرآیندها، هزینه ی نمک زدایی هر متر مکعب آب، به حدود نیم دلار تقلیل یافته است، اما قیمت بازار آن هم چنان در محدوده ی یک تا دو دلار باقی مانده است. ظرفیت نمک زدایی آب در ایران افزون بر 450 هزار متر مکعب در روز است که 65 درصد آن مربوط به آب شرب است. این مقدار کم تر از 2 درصد ظرفیت جهانی نمک زدایی آب است.