پژوهشی در منابع حکمت های منسوب به امام علی (ع) در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

یکی از مجموعه هایی که نزدیک به هزار حکمت از حکمت های امیرمومنان(ع) در آن جمع آوری شده است، بخش «الحکم المنسوبه الی امیرالمومنین(ع)» در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است که شارح معتزلی، آن را در پایان شرح خود به عنوان تتمه ای بر حکمت های امام علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده است. وی این حکمت ها را بدون آنکه منابع آن را یادآور شود، آورده است. این مقاله در صدد شناسایی منابع حکم منسوبه است. در این پژوهش بیش از نیمی از منابع این حکمت ها بدین شرح شناسایی شده است: نهج البلاغه 4/2%، الکافی 9/2%، تحف العقول 5%، الخصال 9/1%، غرر الحکم و درر الحکم 2/10%، کنز الفوائد 8/2%، تنبیه الخواطر 4/4%، عیون الحکم و المواعظ 8/10%، البیان و التبیین 7/4%، مجمع الامثال 3/3%، شعب الایمان 3/3%، عیون الاخبار 5/6%، ربیع الابرار 4/13%، التذکره الحمدونیه 8/14%، تاریخ مدینه دمشق 5/4%.