پهنه بندی آسیب پذیری لرزه ای شهری با استفاده از مدل ANP مطالعه ی موردی: شهر نجف آباد

ایران با فعالیت‏های لرزه‏ای پراکنده، زلزله های بسیار بزرگ با دوره های بازگشت طولانی شناخته شده است و عدم بروز زلزله در منطقه‏ای که تا به حال در آن زلزله اتفاق نیفتاده است، نشانگر ثبات و پایداری همیشگی نیست. با مراجعه به نقشه‏ی پهنه‏بندی خطر نسبی زمین‏لرزه در ایران مشاهده می‏شود که بیش از 90 درصد از مساحت کشور بر روی نوار زلزله قرار دارد. در این راستا ارزیابی آسیب‏پذیری لرزه‏ای مناطق مختلف کشور با هدف کاهش آسیب‏پذیری جوامع شهری باید در اولویت برنامه ریزی ها قرار گیرد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن معیاری تحلیلی بوده و در آن ضمن معرفی دیدگاه های مختلف در ارتباط با آسیب‏پذیری، با استفاده از پارامترهای گوناگون کمی و کیفی، بر اساس رویکرد تصمیم‏گیری چند معیاره و با به‏کارگیری فرایند تحلیل شبکه (ANP) به بررسی و تحلیل آسیب‏پذیری لرزه‏ای شهر نجف‏آباد پرداخته شده است. همچنین به منظور مقایسه‏ی نتایج حاصل از دو مدل ANP و AHP، تحلیل آسیب‏پذیری توسط مدل AHP نیز صورت گرفته و نتایج حاصل از این مدل نیز ارائه گردیده است. مطابق نقشه‏ی پهنه‏بندی آسیب‏پذیری، مجموعا حدود 30 درصد مساحت توسعه یافته‏ی شهر از آسیب‏پذیری بالا و بسیار بالا و 37 درصد این مساحت از آسیب‏پذیری متوسط برخوردار است. با تطبیق نقشه‏ی توزیع جمعیت بر این پهنه‏بندی، جمعیتی بالغ بر 51000 نفر (با تراکمی بین 70 تا 100 نفر در هکتار) در معرض آسیب‏پذیری بالا و بسیار بالا قرار دارند. همچنین در مقایسه‏ی دو مدل فوق با شرایط یکسان، به دلیل وجود وابستگی درونی بین معیارها و زیرمعیارها، نتایج حاصل از مدل ANP منطقی‏تر بوده و از تعدیل بهتری برخوردار است.