علامه طباطبائی و نحوه بهره گیری از اشعار عربی در تفسیر المیزان

تفسیر المیزان کتابی است سرشار از مباحث معرفتی، حکمی، روایی، ادبی و تاریخی که ذیل آیات برای تبیین مفاهیم قرآنی، منظم گشته است. این تفسیر که در واقع، دائرهالمعارفی گرانسنگ از علوم قرآنی و اسلامی است، طی چهل سال اخیر، همه جا به عنوان منبعی قابل اعتماد، مورد استفاده پژوهشگران بوده است و در بسیاری از موارد، نظر علامه طباطبائی، فصل الخطاب مباحث گشته است. در این میان، توجه علامه به ادبیات و خاصه اشعار عرب در ارتباط با بیان آیات، جایگاهی ویژه و اهمیتی بسزا دارد. در این نوشتار، کوشیده ایم تا از این منظر به تفسیر المیزان بنگریم و در حد بضاعت خویش و امکانات یک مقاله، کارکردهای اصلی این ابیات و رویکرد حاکم بر آنها را که حاصل ذوق و اندیشه علامه است، تشخیص دهیم وتحلیل نماییم. منبع مورد استفاده ما، متن اصلی المیزان و نیز ترجمه بیست جلدی آن از سید محمدباقر موسوی همدانی (م. 1421ق.) است که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به چاپ رسانده است.