فعالیت فاز کوهزایی کالدونین در شمال شرق ایران: با کاربرد داده های سن سنجی U-Pb زیرکن

منطقه مورد بررسی که در گوشه شمال شرقی پهنه ایران مرکزی واقع است، شامل مجموعه ای از سنگ های دگرگونی و توده های نفوذی گابرویی و گرانیتی در مجاورت این سنگ هاست. توده های نفوذی گابرویی در 40 کیلومتری جنوب شرق فریمان، در مسیر جاده فریمان – تربت جام در انتهای مسیر رودخانه بردو و همچنین در روستای چاهک، در تماس گسله با سنگ های گرانیتی دیده می شوند. در نقشه زمین شناسی منطقه بر ارتباط سنی و زایشی بین گرانیت ها و گابروها تاکید شده است. لذا در این پژوهش به منظور بررسی این موضوع، توده های گابرویی و گرانیتی به روش اورانیوم - سرب بر کانی زیرکن تعیین سن شدند. سن تعیین شده بر توده گرانیتی 3/548 میلیون سال است که احتمالا با آخرین مراحل دگرگونی دمای بالا در شیست های ناحیه فریمان همخوانی دارد. تعیین سن گابروها سن 85/0± 14/471 میلیون سال را برای سنگ های گابرویی پیشنهاد می دهد که نشان دهنده ماگماتیسم بعدی، پس از شکل گیری گرانیت ها در پالئوزوئیک پیشین است. معرفی فعالیت ژرف توده ای اردویسین در این ناحیه برای بازسازی رویداد کالدونین بسیار با اهمیت است. به نظر می رسد که سنگ های گابرویی یک رویداد کوهزایی کوتاه ناشی از بازشدگی پالئوتتیس در اردویسین و سیلورین پس از کافتش شمال شرق ایران را نشان می دهند.