تجزیه و تحلیل محتوای حواشی 100 نسخه خطی از مجموعه اهدایی مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی

حاشیه ها از بخش‏های مهم محتوایی نسخه های خطی شمرده می شوند. بررسی مطالب آنها، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار محققان ونسخه شناسان قرار می دهد چنان‏که می تواند به شناسایی و ارزش‏گذاری بهتر وشرح و بسط بیشتر این متون کمک شایانی کند.
مسئله وضرورت پژوهش: مسئله این تحقیق، بررسی وتجزیه‏وتحلیل محتوای حواشی نسخه های خطی اهدایی مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی است.تاکنون پژوهشی در زمینه محتوای حاشیه های نسخه های خطی با استناد به تعداد قابل توجهی از نسخه های خطی صورت نگرفته است. انجام تحقیقی گسترده، که حاشیه های نسخه های خطی را از جنبه های مختلف در تعدادی از نسخه های خطی بررسی کند، می‏تواند جایگاه و ارزش علمی این قبیل حاشیه ها را تبیین کند.
روش پژوهش: پیمایشی با رویکرد توصیفی‏تحلیلی با استفاده از ابزار سیاهه وارسی(چک‏لیست).
جامعه آماری: 18 هزار نسخه خطی اهدایی مقام معظم رهبری به کتابخانه آستان قدس رضوی است که با مراجعه به فهرست این نسخه ها در موضوعات مختلف، 100 نسخه حاشیه دار برای انجام تحقیق به روش نمونه‏گیری سهمیه ای انتخاب شده است.
یافته های پژوهش: 1) میزان و نحوه ارتباط موضوعی حاشیه‏ ها با متن کتاب به‏ ترتیب فراوانی عبارتند از: تصحیح متن در حاشیه 5/45%، توضیح ونقد وشرح عبارت‏های متن 2/35%، معنی لغات واصطلاحات 5/12%، فهرست مطالب 8/6 %. 2) درخصوص درج رقم محشی و تاریخ در انتهای حاشیه ها: بیشتر حاشیه ها (با فراوانی81%) فاقد رقم محشی و بخش کمتری از حواشی (با فراوانی 19%) دارای رقم محشی بوده است، همچنان‏که بیشتر حواشی (با فراوانی 79%) فاقد تاریخ و 21% دارای تاریخ بوده است.