رویکردی نوین به تحلیل هزینه های کیفیت با استفاده از شبکه های بیزین هیبریدی

هزینه های کیفیت (COQ) - که عموما شامل هزینه های پیشگیری از کیفیت ضعیف (هزینه انطباق) و هزینه های ناشی از کیفیت ضعیف (هزینه عدم انطباق) است - بخش شاخصی از سیستم مدیریت کیفیت جامع به شمار می رود. با بررسی دقیق و اصلاح این هزینه ها می توان کیفیت محصول یا خدمت را تا حد زیادی بهبود بخشید. از این رو، مدل پیشگیری-ارزیابی-شکست (PAF)، به عنوان یکی از رایج ترین رویکردها برای تعیین و طبقه بندی هزینه های کیفیت ارائه شده است. در این رویکرد، هزینه های کیفیت از پارامترهای متعددی تشکیل شده اند، اما شاخصی برای شناسایی و میزان اثرگذاری عدم قطعیت (ریسک) این پارامترها درنظر گرفته نشده است. علاوه براین، عوامل محیطی، کیفی و روابط علی میان پارامترها نادیده گرفته شده اند. در این پژوهش، با ترکیب هزینه های کیفیت با روش شبکه های بیزین هیبریدی، به مدلی احتمالی برای ارزیابی هزینه های کیفیت پرداخته می شود. شبکه های بیزین، چارچوب مناسبی برای مدل سازی عدم قطعیت، استفاده رسمی از دیدگاه های خبرگان و استنتاج احتمالات بین متغیرها ارائه می کند. در این رویکرد، ابتدا مدلی کیفی برای اولویت بندی گروه های سه گانه PAF ارائه می شود و پس از آن به عنوان نمونه در گروه با اولویت بیشتر، مدلی کمی معرفی می شود که به تحلیل احتمالی پارامترها و عوامل کیفی تاثیرگذار پرداخته است. روش پیشنهادی، در یک شرکت تولیدکننده مواد شیمیایی، اجرا و نتایج آن ارائه شد. رویکرد پیشنهادی، پارامترهای مهم COQ را برای محصول مورد نظر شناسایی می کند و با تهیه و استخراج داده های بیشتر، امکان تحلیل محتمل را از طریق تحلیل سناریو فراهم می آورد.