بررسی تطبیقی عصبیت مذموم در تفاسیر فریقین

تحقیق حاضر به دنبال بررسی تطبیقی مفهوم عصبیت مذموم در تفاسیر فریقین با روش توصیفی و تحلیلی است. این تطبیق بین تفاسیر المیزان علامه طباطبایی(ره)، مجمع البیان طبرسی، نمونه ی مکارم شیرازی، مفاتیح الغیب فخررازی، درالمنثور سیوطی، روح البیان بروسوی و کشاف زمخشری انجام شده است. از تطبیق این تفاسیر برداشت می شود که همه ی مفسرین مذکور متفق القول، عصبیت مذموم را محکوم کرده و درباره ی عواقب و پیامدهای خطرناک آن هشدار داده اند، عواقبی چون داشتن حجاب بر دیدگان، کافر و مشرک شدن، کر و لال و در ظلمات بودن، محشور شدن با اعراب جاهلی، تبعیت از شیطان، گرفتار شدن درآتش دوزخ، تفرقه و از بین رفتن وحدت بین مسلمانان و... که هر کدام از آن ها برای شقاوت و سیاه روز شدن افراد در دنیا و آخرت کفایت می کند. برای در امان ماندن از این پیامدهای شوم، مخصوصا برای حفظ وحدت بین مسلمانان باید از دامن زدن به اختلافاتی که موجب بروز تعصبات بی مورد می شود، خودداری کرد و برای جلوگیری از پیدایش این صفت رذیله و یا درمان آن می توان از عواملی چون قیام لله، تفکر، تقوا، توجه به پیامدهای شوم عصبیت، جهت دادن و هدایت کردن تعصبات مذموم به سوی تعصبات مطلوب و ممدوح، صبر، تسلیم در برابر حق، بالا بردن سطح فرهنگ و ایمان انسان ها و... استفاده کرد که در آیات و روایات به آن ها اشاره شده است