راه های مهار و تربیت قوه خیال بر مبنای حکمت اسلامی

قوه خیال در نزد حکمای مسلمان جایگاهی ویژه دارد و در تمام عرصه های زندگی بشری، به خصوص در کسب کمالات انسانی، نقشی جدی ایفا می کند؛ در عین حال، اصلاح و نگه داشت حد این قوه، نیازمند مراقبت های فراوانی است. حکمای مسلمان با داشتن شناختی دقیق از این قوه و طبیعتش، بر مبنای همان مباحث حکمی، روش هایی را برای حفظ و تربیت این قوه در راستای تکامل انسانی بیان کرده اند، گرچه باب مستقلی را به این بحث اختصاص نداده اند. این مقاله کوشیده است این راه ها را که اغلب به اشاراتی بوده جمع و تفصیل کند. مشغول داشتن قوه خیال به حواس ظاهری، قرار دادن این قوه در تحت فرمان قوه عاقله، برنامه هایی چون مراقبت، تمرکز و توحد، وکسب فضائل اخلاقی ای چون صداقت، نیز اعتدال بخشیدن به مزاج و عمل به برخی اذکار همچون تلاوت فراوان آیات سخره، از جمله راه های پیشنهادی حکما برای مهار و تربیت قوه خیال است که در این مقاله بدان ها پرداخته شده است.