بررسی معیار تشخیص قرائت صحیح قرآن و حجیت آن

قرآن کریم آخرین و کامل ترین کتاب الهی و آسمانی است که قرائت آن، توقیفی است و باید بر اساس آنچه بدان تکلیف شده ایم، قرائت شود. در طول تاریخ اسلام، قرائت های گوناگونی برای قرآن کریم صورت گرفته است که همه آنها از حجیت برخوردار نیستند. معیارهای متعددی نیز از سوی دانشمندان علوم قرآنی از جمله شهرت و اتفاق منطقه ای، مطابقت با رسم الخط، هماهنگی با قواعد ادبی برای تشخیص قرائت صحیح از دیگر قرائات ذکر شده است که برخی از آنها پشتوانه علمی مقبولی ندارند؛ زیرا معیار قابل پذیرش برای تشخیص قرائت صحیح، شهرت و قرائت جمهور مسلمانان است. از میان همه قرائت های ذکر شده برای قرآن کریم هفت یا ده قرائت برگزیده شده است که هیچ یک از این قرائت ها دارای تواتر تا خود پیامبر اکرم نیست و از میان آنها، تنها یک قرائت دارای حجیت است و آن قرائت مشهور میان مسلمانان است که روایت حفص از عاصم. مصداق کامل آن است و دلایل کسانی که قرائت های هفت گانه یا ده گانه را تجویز می نمایند، نیز ناتمام است، از این رو، اولویت با خواندن قرائت مطابق روایت حفص از عاصم است. از طرفی هیچ دانشمندی در حجیت و اعتبار روایت حفص از عاصم، اختلاف و ممانعت ندارد. به همین دلیل، معتبرترین و آسان ترین قرائت، همان روایت حفص از عاصم است که در صورت شک نیز طبق قاعده اشتغال این قرائت است که ذمه شخص مکلف را بریء می نماید.