بررسی تطبیقی عنصر داستانی کشمکش و مکانیسم های دفاعی فروید در داستان فرود شاهنامه

کنش ها و واکنش های دفاعی در برابر فشارهای روانی همواره از موضوعات مشترک روان شناسی و ادبیات بوده است. در این زمینه، داستان یکی از بهترین جایگاه ها برای شناخت و ارائه این کنش ها و واکنش هاست و می تواند جلوه گاه پژوهش های میان رشته ای از جمله در حوزه های روان شناسی و داستان پردازی باشد. در شاهنامه فردوسی، به دلیل تعدد و تعامل شخصیت ها و گوناگونی حوادث، می توان شاهد بسیاری از رفتارها و مکانیسم های دفاعی در برابر عوامل گوناگون بود. داستان فرود، در این میان، صحنه مناسبی است که جنبه های مختلف شخصیتی را ارائه می کند. در این داستان، انواع کشمکش های درونی، اجتماعی، ذهنی، گفتاری و جسمانی مشهود است. بسیاری از حوادث آن نتیجه کشمکش روانی و عاطفی و مکانیسم های دفاعی است. مشاهده مکانیسم های دفاعی از جمله مکانیسم اعتراض ناهشیار طوس، مکانیسم دلیل تراشی، پرخاشگری و انزواطلبی کیخسرو و گیو، مکانیسم جبران طوس و جریره و واکنش معکوس تژاو این داستان را درخور توجه می سازد. بررسی و ریشه یابی این واکنش ها می تواند، با نشان دادن ژرف ساختی عمیق از داستان، امکان برداشت های روانکاوانه را فراهم آورد.