ویژگی های «کانون نسخه پردازی متون آموزشی فارسی در چین»؛ طرح مقدماتی

زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به نام «آموزش مسجدی» شناخته می شود، از جایگاه ویژه ای برخودار است. قوم «هوی هوی» یکی از اقوام مسلمان چین و در حال حاضر از مهم ترین اقلیت های قومی آن کشور محسوب می شوند. از قرن دهم هجری به بعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هوی هوی» در چین ارتباط تاریخی و فرهنگی خود را با سرزمین های اسلامی از دست دادند و از این رو ناگزیر شدند به عنوان یک جامعه ی اقلیت دینی، مواد آموزشی دینی خود را تولید نموده تا بتوانند سنت های اسلامی را به فرزندان خود منتقل نمایند. از این دوره به بعد مساجد چین به مراکز آموزش دینی تبدیل شد و متون آموزشی اسلامی توسط علمای مسلمان چینی به دو زبان عربی و فارسی تولید و در اختیار طلاب علوم دینی قرار گرفت. این نوع از آموزش دینی در جامعه «هوی هوی» مشهور به «آموزش مسجدی» است. آموزش مسجدی از نیمه ی اول قرن دهم هجری تاکنون ادامه یافته است. هم اکنون نسخه های خطی بی شماری در مساجد و مراکز آرشیوی چین موجود است که حاصل چند قرن آموزش دینی در این کشور است. سبک نوشتاری و آرایه ای این نسخه های خطی به تدریج تحت تاثیر سنت های نوشتاری چینی قرار گرفت؛ تا آنجا که از لحاظ شکل، کاربرد، خط و آرایه دارای ویژگی های منحصر به فردی شد. تعدد نسخه های خطی فارسی کتابت شده در چین و در مساجد اسلامی آن و اختصاصات آرایه ای و خط و کتابت آن ها به گونه ای است که می توان از آن به عنوان «کانون نسخه پردازی متون آموزشی فارسی در چین» یاد کرد.