رویکردی تربیتی به کارکردهای پرسش از منظر قرآن کریم

توجه به نقش تربیتی قرآن کریم در زندگی بشر و تاثیر شگرف آن در هدایت، نشانگر آن است که علاوه بر اثربخشی محتوا، روش های به کارگرفته شده در آن نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و شایسته تامل است. یکی از روش هایی که کاربست آن به وفور در قرآن مشاهده می شود، راهبرد پرسش است. پژوهش حاضر درصدد است تا با تامل در پرسش های قرآنی با روش تحلیل زبان فنی-رسمی، ضمن تبیین جایگاه ویژه پرسش در فرآیند تربیت، کارکرد های آن را استخراج نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد ادبیات پرسشی در قرآن کریم، راهبردی است که مشتمل بر کارکردهای متعدد در مسیر تربیت مخاطبان است: برقراری ارتباط با موضوع (حکایی و تمرکزی)، وارد ساختن تنش شناختی، بازبینی بینش ها در ساحت تحول درونی، غفلت زدایی و یادآوری بدیهیات فطری و عقلی، بسط منظر فرد نسبت به واقعیت ها، برانگیختگی عاطفی، طرح دلیل بر مدعا، تذکر نسبت به موقعیت ارتباطی فرد، نمایان سازی تناقضات فکری مخاطب، خطایابی و کمک به تغییر عملکرد و گشودن عرصه های تفکر ازجمله کارکردهای تربیتی پرسش در قرآن کریم است که در مجموع، راهبرد ویژه ای را در مسیر تعلیم و تربیت رقم می زند.